İdeal Kilo Nedir?
İdeal Kilo Nedir? ve neden önemlidir? Her şeyden önce ideal kilo denilen şey biraz göreceli bir kavram. Burada 2 tane önemli unsur var. Birincisi estetik. İkincisi ise sağlık şimdi estetikte çok göreceli bir kavram. Antik çağlarda ve hatta 20. Yüzyılın ortalarına kadar balık etinde tombul insanlar daha makuldü ama aradan zaman geçti. Belli bir yaşta olanlar hatırlayacaktır. Altmışlı yılların sonunda yetmişli yılların başında bir İngiliz manken kız çıktı. İncecik bir kızdı ve bütün dünyanın ilgisini çekti. Ondan sonra bu aşırı zayıflık moda olmaya başladı. Hatta bu o kadar ileriye götürüldü ki hatırlayacaksınız. Podyumlarda sıfır beden tabir edilen mankenler ortaya çıktı. Bu kişiler verem kimliğimden yeni taburcu olmuş gibi hastalıklı kızcağızlardı ve nedense bu bir standart olarak algılandı. Birçok iş kişinin kafasını karıştırdı. Bunun böyle olmadığını, doğru olmadığını birlikte göreceğiz. İkinci kaygı sağlık nedenleriyle birçok insan sağlığına önem verdiği için ideal bir kiloda kalmayı amaçlar. Ancak burada da bir takım kafa karıştıran göreceli kavramlar var.
İdeal Kilo Nedir?
Birincisi her zayıf insan sağlıklı değil, ikincisi her kilolu insan. İdeal Kilo Nedir? Sağlıksız demek değil. Amerika Birleşik Devletleri’nin ünlü Harvard üniversitesinde 30-40 yaşları arasında görüntüde normal kiloda olan 100 kişi üzerinde yapılan bir çalışmada çok ilginç sonuçlar elde edildi. Bu kişilerin yapılan tetkiklerinde nispeten genç ve sağlıklı görüntü olarak da normal kilolu olmalarına rağmen %30-35 insülin direnci, karaciğer ve iç organ yağlanması olduğu tespit edilmiştir. Bunlar sağlık açısından çok önemli unsurlardır. Öte yandan çok zaman bize koroner baypas ameliyatına gelen birçok hastanın son derece normal kiloda hatta zayıf olduklarını dahi görebiliyoruz. Demek ki normal kiloda olmak onların birtakım hastalıklardan koruyamamış.
İdeal Kilo Nasıl Hesaplanmalı?
Şimdi ideal kilo nedir? Sorusuna geri dönecek olursak, bu konuda yıllar içinde çok değişik birtakım formüller geliştirilmiş. Bunların en eskisi. Benim çocukluğumdan beri duyduğum bir ölçü. O da diyelim ki boyunuz 1.70, 1.70’in 70 kısmından onu çıkarıyorsunuz, 60 kalıyor. Demek ki kilonuzun 60 olması gerekiyor denildi. Bu göz kararı esasen doğru ama hiçbir bilimsel dayanağı yok. Yıllar içinde bunu bir bilimsel dayanağı oturtmak amacıyla bazı formüller geliştirilmiş bunların içinde en ünlüsü vücut kitle indeksi denilen bir ölçüm. İdeal Kilo Nedir? Bu ölçümde kişinin kilosu, boyunun karesine bölünüyor ve bir rakam çıkıyor. Boyunuzu, kilonuzu girdiğiniz zaman bunu otomatik olarak hesaplayan birtakım aplikasyonlar var.
Şimdi vücut kitle indeksine göre 18 ile 25 arası normal, 25 ile 30 arası kilolu 30’un üstü obez 40’un üstü Morbid yani ölümcül obez olarak tanımlanıyor. Vücut kitle indeksi çok yaygın kullanılan bir şey fakat bu hesapladığım birtakım kusurları var. Nedir o kusur? Birincisi yaşı hesaba katmaz. 25 yaşındaki vücut kitle indeksi ile 55 yaşındaki vücut kitle indeksinin bir kişiyle aynı olmasını beklemek biraz gerçekleşir. Bir başka ve önemli kusuru ise vücut kitle indeksi hesaplanırken insanların vücut kompozisyonlarını, yani yağ ve kas kitlesinin hesaba katılmaması
İdeal Kilo
İlginç bir örnek vereyim size aynı boyda ve aynı kiloda 2 kişiyi ele alalım. Bunların doğal olarak vücut kitle indeksleri aynı çıkacaktır. İdeal Kilo Nedir? Fakat birisi yağlı ve göbekli, diğeri adaleli sporcu bir insan. Bunların vücut kitle endeksleri aynı çıkar ve eğer belirli bir noktaysa. Bir olimpik atlet obez dahi gözükebilir. Bu ölçüme göre şimdi vücut kitle indeksi sonuçta bir fikir veriyor.
İdeal kilonun belirlenmesi için yapılan bir başka ölçümde de göbek çevresi ölçümü yapılan bilimsel çalışmalar, göbek çevresindeki yağlanmanın sağlık üzerine çok önemli, daha doğrusu zararlı etkileri olduğu tespit edilmiş ve bunun için sağlıklı bir göbek çevresi ölçümü geliştirilmiştir. Buna göre, erkeklerde göbek çevresi de 100 ile 105 santim arasında veya altında olması, kadınlarda ise 85 ile 90 santim veya altında olması istenmektedir. Şimdi bu ölçüm bu ölçümün de bir kusuru var, o da boyu hesaba katmaması. Şimdi göbek çevresi 105 olan bir yetmişlik bir insan bayağı göbekli bir görünüm arz eder. İdeal Kilo Nedir? Öte yandan 105 santim göbeği olan bir kişi eğer 1.85 boyundaysa o kadar göze batmamaktadır. Dolayısıyla salt göbek çevresi ölçümü de tam yeterli değil. Göbek çevresi ölçümünün ve vücut kitle indeksi ölçümlerinin yetersizliğini fark eden bilim adamları, bu kusurları gidermek için başka bir şey oluşturuyorlar.
Bu da göbeğin boya olan boyanın işte bu çok daha sağlıklı bir fikir veriyor. Yapacağınız şey çok basit. Göbek çevresi ölçümünün boyunuza bölüyorsunuz. Eğer bu ölçümün sonunda 0.5 ile 0.55 arasında bir değer elde ediyorsanız bu normal olarak kabul edilmektedir. Bunun altı işte daha az kilolu fakat bu daha sağlıklı olduğu anlamına gelmiyor. 0.55’in üzerinde bir fazla kiloyu göstermektedir. Sonuç olarak evde en pratik ve en sağlıklı olarak yapabileceğiniz ölçüm göbek çevresi boy oranıdır.
Eğer 0.50 ile 0.55 arasında çıkıyorsa sorun yok demektir. Bütün bu ölçümleri birlikte en büyük kusuru kas kütlesinin hesaba katamamalarıdır. Göz kaslarımız ordumuzun, metabolizmamızın kalorifer kazanılır. Kas kitlesi ne kadar fazla olursa oturduğumuz yerde harcadığımız, yaktığımız kalori o kadar faydalı. Öte yandan son zamanlarda anlaşılıyor ki kas kitlemiz esasen bedenimizin en büyük organı. Çünkü kaslar sadece bizim hareket etmemizi sağlayan birtakım yapılar değil. Aktif olarak bir takım çok önemli hormonlar sağlayan bir organ olarak karşımıza çıkıyor.
Genel anlamda bu hormonlar tansiyonun düzenlenmesinden şekerin, kolesterolü, metabolizmasının düzenlenmesine kadar konuda çok etkili hormonlar dolayısıyla sağlık söz konusu olunca olay sadece kilonuzun normal şartlarda olduğu içinde olması değil, kas kitlemizin de bile mutlaka belli bir seviyenin üzerinde olması gerekir. Peki bu kas kitlemizin yeterli olup olmadığını nereden anlayacağız. İdeal kilo ölçümü için yapılabilecek şeylerden bir tanesi de kas kitlesinin ve yağ kitlesinin hesap eden vücudun kitle analizidir. Kas kitlesinin öneminden bahsetmişken, tabii bunun ölçmenin bir yolu olmalı. Şimdi değişik yöntemlerle kas ve yağ kitlemizi ve bunların birbirlerine olan oranlarının hesap etmek mümkün.
Burada 2 tane ana yöntem var. Birincisi empedans yöntemi bu yöntemle çıplak ayak olarak bir tartı aletine çıkarsınız. Elinize bir tane elektrot verirler ve vücuttaki elektrik akımları sayesinde sizin bedeninizdeki yağ ve kas kitleleri hesap edilir. İkinci yöntem ise Teksas kendi denilen kemik taraması yaptıranlar bilir. Bunun çok benzeri bir cihaz ile vücuttaki tüm yağ ve kas dokusu radyolojik olarak görüntülenir ve oradan da bu kitlelerin birbirlerine olan oranları hesap edilir. Bu ölçümlere göre kadınlarda yağ oranı %25 ile 31 arasında, erkeklerde %18 ila %24 arasında olması kabul edilmektedir. Kas durumunda ise kadınlarda %25-30, erkeklerde %33- 39 arasında olması ideal kabul edilmektedir.
Eğer vücut kitle indeksiniz, göbek çevreniz göbeğinizin boyunuza olan oranı normallerinin üzerine çıkmışsa bu sizin için bir uyarı sinyali olmalı. Özellikle bu ölçümlerin yüksek çıkmasıyla birlikte eğer kan şeker ve kolesterol düzeylerinde yükselmeler varsa birtakım anormallikler varsa. Bir an önce kilo verme yoluna gitmekte büyük fayda var. Bu kadar lafın üzerine diyebilirsiniz ki. Peki ideal kilo ne? İdeal kiloyu şöyle tanımlayalım, eğer sizin göbek boy oranınız %50- 55 arasındaysa ve metabolik olarak da kan şekerimiz kolesterol düzeylerinizi normal ise siz zaten ideal kiloyu bulmuşsunuz demektir.
