Amortisman Nedir?

Amortisman Nedir? Amortisman yıpranma payı anlamına geliyor. İşletmelerin kullanmak için aldıkları eşyaların aşınması, eskimesi durumunda gider payı olarak gösterilen kısımdır. İşletmelerin bir yıldan fazla kullanabileceği eşyalar zamanla deforme olmaya, yıpranmaya başlıyor ve değer kaybediyor.

Amortisman Nedir?

Bu gibi durumlarda kullanılan eşyaların, ekonomik ömrü boyunca gider yazılması gerekiyor. Amortisman Nedir? İşletmelerin demirbaş olarak aldıkları varlıklara muhasebeleştirme işlemi yapılırken amortisman oranı hesaplanıyor ve kaydı gerçekleşiyor.

Amortisman Çeşitleri

• Normal Amortisman: Bu türe eşit tutarlı amortismanda deniliyor. Yıpranma payı Maliye Bakanlığı tarafından her yıl yayımlanan oranla belirleniyor. 2022 yılı için belirlenen sınır 2.000 TL’dir.
• Özel Amortisman: Fevkalade amortisman olarak da biliniyor. Deprem, sel, yangın gibi durumlarla karşı karşıya kalan işletmeler, yaşadıkları olağan üstü durumu belgeleyen evraklarla maliyeye başvurarak hasar görmüş varlıklarının belirli bir kısmı için amortismana tabi tutulabiliyor.
• Azalan Bakiyeler Yöntemi: Hızlandırılmış amortisman bu yöntemde kullanılacak olan varlıklara normal yönteme göre iki kat daha hızlı amortismana tabi tutuluyor. Net defter değeri kullanılarak hesaplama yapılıyor.

Amortisman Süreleri

Amortisman süresi işletmeden işletmeye farklılık gösteriyor. Yapılan işin niteliğine göre kullanılan varlıkların ömürleri de farklı olduğu belirtiliyor. Amortisman Nedir? Ülkemizde ortalama amortisman süresi 17-18 yıl civarındadır. Amortisman ayrımı yapmak tamamen isteye bağlı oluyor. Maliye Bakanlığı bunun bir mecburiyet olmadığını belirtiyor.

Amortisman Ayırmanın Koşulları

Amortisman ayrılacak olan malın işletmede en az 1 yıl kullanılabilecek olması gerekiyor. Maliye Bakanlığın belirlemiş olduğu sınırı geçmesi gerekiyor. İşletmede kullanılacak olan ekipmanın eskiyebilir, yıpranabilir, kullanılacağı sürede değerini kaybedebilir olması gerekiyor. Ekipmanın işletmenin envanterinde kayıtlı olması gerekiyor ve kullanılıyor olması gerekiyor.

Amortisman Ayrılabilecek Varlıklar

Amortisman ayrılabilecek mallar Vergi Usul Kanunu’nun 269. Maddesinde belirtiliyor. Amortisman Nedir? Bu maddeye göre gayrimenkuller, üretimde kullanılacak makineler, demirbaşa kaydedilebilen mallar, telif hakları kapsamına giren hizmetlere amortisman ayrılabiliyor.

İşletmelerin bilançoların da amortisman ayrılan varlıkların takibi yapılabiliyor. Amortisman konusu Meslek Liselerinde Muhasebe ve Finansman bölümünde, üniversitelerde ise İşletme, Finans, Muhasebe bölümünde ders olarak işleniyor. Her yıl farklılık gösteren amortisman oranı yıl başlarında Maliye Bakanlığı tarafından resmi gazetede yayımlanıyor.

Muhasebe birimleri resmi gazetede yazan orana göre işletmelerin amortisman ayrılacak varlıklarını tespit edip kaydını yapıyor ve bu yöntemle işletmelerin yıpranan varlıktan kaynaklanan zararı karşılanıyor. Amortisman Nedir?  Amortismanın yıllara yayılarak düşülmesi işletmelerin yüklü meblağda aldığı varlıkları tek seferde gider olarak göstermemesi büyük bir avantaj olarak biliniyor.

Böylelikle kar/zarar dengesizliği oluşması engelleniyor. Amortisman ayrımı yapmayı tercih etmeyen işletmelerde, amortisman ayrılabilecek varlıklar tek kalemde gider olarak gösteriliyor. Böyle bir durumda işletmenin o ay ki gelir gider tablosunda dengesizlikler oluşabiliyor.

Bu durum işletmeler de yasal bir zorunluluk olmadığı için her hangi bir usulsüzlük ya da dezavantaj oluşturmuyor. Amortisman Nedir? Unutulmaması gereken bir konu ise her hangi bir yanlışlık olmaması için muhasebe kısmında kayıtların dikkatli yapılması gerekiyor.

İlgili Yazı: Oligopol Nedir?