Masal Tekerlemeleri

Masal tekerlemeleri nelerdir, masal tekerlemesi kaça ayrılır, masal tekerleme çeşitler vb… tekerleme makalelerini sizler için hazırladık.

Masal Tekerlemeleri

Masalların başında sözcüklerin ses benzerliğinden yararlanılarak söylenen yarı anlamlı, yarı anlamsız söz dizileri vardır. Bunlar da tekerleme grubuna girer.

Masal tekerlemeleri birbirleriyle pek ilgisi olmayan, ancak dinleyicinin ilgisini masala çekmek için bir araya getirilmiş sözlerden oluşur. Tekerlemenin asıl güzelliği de, birbirleriyle ilgisiz gibi görünen bu tür sözlerin bir düzen içinde sıralanmasındadır. Bu da bir söz ustalığını gerektirir. Bu ustalık masal anlatanın, yani masalcının ustalığına bağlıdır. Aslında tekerlemenin masalla hiçbir ilgisi yoktur. Sadece dinleyicinin ilgisini çekmek ve onu masal dünyasına girişe hazırlamak için söylenir. İşte masalcının söz ustalığı da burada başlar.

Söylediği tekerlemeyle dinleyenleri neşelendirir. Anlatacağı masala ilgi çeker. Masalının dikkatle ve heyecanla dinlenmesini sağlar. Kimi masal tekerlemeleri de bilinenlerden birkaçının birleştirilmesinden oluşur. Araya yeni deyim, benzetme ve sözcükler eklenerek yeni biçimlere sokulur. Halk masallarında, gerçekçi veya olağanüstü masallarda masalcı; anlatacağı olaya başlamadan önce akla mantığa sığmaz, karmakarışık, birbirine çapraz, şaşırtıcı, ilgi çekici giriş cümleleriyle hadiseyi kendi başından geçmiş gibi anlatmaya varak, şiir ve nesir çalışır.

Bunlar vezin ve kafiye kaidelerine uyarak, şiir ve nesir karışımı olarak söylenir:

“Kasap olsam sallayamam satırı, nalbant olsam nallamam katırı, ne yapalım dost arkadaş hatırı…” misalleri olduğu gibi.

Masal tekerlemeleri, masalın başında, ortasında, sonunda kalıplaşmış sözler halinde söylenir.

Masal Başı Tekerlemeleri

“Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, develer tellal iken, pireler berber iken, ben babamın beşiğini tıngır mıngır sallar iken…”

Masal Ortası Tekerlemeleri

“Tepelerden yel gibi, derelerden sel gibi…”

Masal Sonu Tekerlemeleri

“Onlar ermiş muradına, bir çıkalım kerevetine.”

Masal Tekerlemeleri ikiye ayrılır.

a- Manzum (Nazım Biçimindeki) Tekerlemeler

Oyun oynarken söylenen tekerlemelerin çoğu bu gruba girer. Karşılıklı konuşma biçiminde olanlarda hece ölçüsü yoktur, yalnızca kafiye ve ses tekrarları vardır.

Nazım biçimi düzenli tekerlemeye örnek;

Aladağın armudu, anan baban var mıydı? Anam babam olsaydı, beni burada kor muydu?

Nazım biçimi düzensiz tekerlemeye örnek;

Bas bakalım bardak kadar oldun mu? Çık bakalım çömlek kadar oldun mu?

b-Mensur (Düzyazı Biçimindeki) Tekerlemeler

Daha çok masal ve halk hikâyesi gibi anlatmaya dayalı türlerin içinde görülür.

“Çatalca’da topal çoban çatal yapar, çatal satar. Bilmem parası var mı da çatal sapan yapar satar, bilmem parası yok, mu da çatal sapan yapar satar.”

Masal Tekerleme Örnekleri İçin Tıklayınız.