Enerji İletim Hatları

Enerji iletim hatları, yüksek gerilimde kullanılan direk tipleri, transpozisyon nedir, kapasitif ve rekatif ne demektir  vb… elektriksel terimleri sizler için hazırladık.

Enerji İletim Hatları

1- E.İ.H’ de Kapasitif Özellik

E.İ.H. da iletkenlerin birbirleri ile ve toprakla olan pozisyonları kondansatör yapısını oluşturmaktadır. Bir kondansatörün kapasitesi; plakaların yüzeyi ve dielektrik katsayısı ile doğru, dielektrik madde kalınlığı ile ters orantılıdır.

Bir E.İ.H.’nin tek taraflı gerilim altına alınarak çalıştırılması (hat üzerinde alıcı akımı sıfır) veya hat iki tarafından kapatılarak çalıştırılmasında (hattan akım akıyor) E.İ.H. ‘da kapasitif özellik meydana gelir. Hattan alıcı akımının akıp – akmaması kapasitif özelliği etkilemez, gerilim olduğu sürece kapasitif özellik oluşmaya devam eder.

Kapasitif özelliğin enerji iletiminde sistemimize etkisi :

*Reaktif enerji üretir.

*Gerilimin hat başına göre, hat sonunda yükselmesine neden olur.

Yüksek Gerilimde Kullanılan Direkler

Enerji iletim hatlarında kullanılan direkler; kule ve çatal tipi olarak ikiye ayrılır. Her iki direk tipinde iletkenlerin birbiriyle ve toprakla olan mesafeleri farklıdır bu yapıyı izolatörler sağlar.. Bu yapı reaktif enerji üretimini, fazlar arası ve faz toprak arasında farklı kılar. Bunun yansıması hat sonunda fazlar arasında farklı gerilim yükselmelerine neden olur. Bu gerilimler arasındaki farkın giderilmesi için fazlar hat boyunca uzunluğa bağlı olarak en az üç yerde veya üç’ün katları olacak şekilde birbirleriyle yer değiştirilir. Bu işleme E.İ.H. da transpozisyon işlemi denir.

E.İ.H. da iletkenlerle toprak arasında bir gerilim farkı olduğundan ve bu iletkenlerle toprak bir kondansatör teşkil ettiklerinden iletkenlerle toprak arasında birer kapasite olacaktır. Eğer iletkenlerin toprağa olan mesafeleri değişik ise her üç fazın toprağa göre kapasitesi de değişik olur, çünkü kondansatörlerin kapasitesi plakalar arasındaki mesafe ile orantılıdır. Bu nedenle her fazın kapasitif direncinin eşit olması için kapasitelerinin de eşit olması gerekir.

E.İ.H.’da transpozisyon işleminin amacı; hat başı ile hat sonu gerilimlerini eşitlemek değildir. Fazlar arası ve faz toprak arasında kapasiteyi yani reaktif enerji üretimini eşitleyerek hattın sonunda fazlar arasındaki gerilim farklılığını ortadan kaldırmaktır.

Uzunluğu 120 km’nin üzerindeki 380 kV. hatlar için hattın uzunluğu boyunca bir tam üç faz çaprazlama yapılır. 45 km’nin üzerindeki 154 kV. hatlar için ise hattın uzunluğu boyunca bir tam üç faz çaprazlama yapılır.

Not : Transpozisyon işleminden sonra o hattın hat başındaki ve hat sonundaki faz sıraları aynı olmalıdır. E.İ.H. da kapasitif özellikten kaynaklanan hat başı ile hat sonu gerilimleri arasındaki fark hat şönt reaktörleri ile dengelenir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu