Yenidoğan Bebeklerde Sarılık

Yenidoğan bebeklerde sarılık, anne sütü sarılığı, bebeklerde sarılık derecesi, bebeklerde sarılık nasıl geçer, bebeklerde sarılık tedavisi vb… sarılık hakkında bilgileri sizler için hazırladık.

Sarılık Nedir

Sarılık nedir? Yenidoğan sarılığı bebeğin cilt renginin veya gözünün beyaz kısmının sarıya dönmesidir. Hayatın ilk günlerinde sık görülen bir durumdur.

Bebekte sarılığa yol açan etken nedir? Bebeğin kanında bulunan ve kırmızı kürelerin yıkımı sonucu ortaya çıkan bilirubin denilen maddenin artışı sarılığa yol açar.

Sarılık Neden Olur

Sarılık sebepleri nelerdir? Birçok sebebi vardır. Bunların arasında en sık gördüğümüz fizyolojik sarılık veya halk arasında bebek sarılığı denilen masum durumdur. Yenidoğan bebeklerde bilirubin üretiminin erişkinlerle karşılaştırıldığında 2-3 kat daha fazla olmasına bağlıdır. Bilirubin düzeyi çok yükselmez ve bebeğe zarar vermez. En sık doğum sonrası 3-4. günlerde ortaya çıkar ve bir hafta on gün içinde düzelir. Zamanından önce doğan bebeklerde daha uzun sürer. Ancak sarılık her zaman bu kadar masum değildir. Yaşamın ilk gününde görülen sarılık ciddi bir sorunun belirtisi olabilir, o nedenle mutlaka doktora başvurmak gerekir. Sıklıkla bebeğin kırmızı kürelerinin yüksek oranda yıkılmasına bağlı görülür ve sebebi anne ile bebeğin kan grubu uyuşmazlıklarıdır.

Kan grubu uyuşmazlıklarının yanı sıra doğum travmasına bağlı morluklar veya kanamalar, kırmızı kan hücrelerinin yıkımına yol açan kalıtsal hastalıklar ve enfeksiyona bağlı olarak da sarılık görülür.

Anne Sütü Sarılığı

Anne sütü ile beslenen bebeklerde sarılık riski artar mı? Anne sütü ile beslenen bebeklerde sarılık daha sık görülür ve iki ayrı mekanizması vardır; Anne sütü ile beslenme sarılığı da denir. Annenin yetersiz süt üretimi veya bebeğin düzgün emmemesi sonucu bebeğin yeterli anne sütü alamamasına bağlı görülür. Bu bebekler fazla kilo kaybederler ve kan bilirubin düzeyleri yükselir. Bu durumda süt miktarınızı artırabilmek için, bebeğinizi her istediğinde sık olarak beslemeli ve beslenme sırasında bebeğinizin memenizi iyice kavramasını sağlamalısınız.  Yenidoğan bebeklerde karaciğer ve bağırsakların yeterince gelişmemiş olmasına bağlı olarak da anne sütü sarılığı görülebilir. Sıklıkla yaşamın ilk haftasından sonra görülür ve ikinci haftada en yüksek düzeylerine ulaşıp ardından haftalar içinde kaybolur. Kan bilirubin düzeyleri nadiren tedavi gerektirecek düzeylere çıkar.

Sarılık Olan Bebeğe Süt Verilir mi

Bebeğinizde anne sütüne bağlı sarılık görülse bile bebeğinizi emzirmeyi kesmemeli tam tersi sık aralıklarla emzirmeye devam etmelisiniz. Bebeğinizin iyi beslendiğinden ve kilo aldığından emin olmak gerekir. Bebeğinizi emzirme konusunda destek alabilirsiniz. Doğum yaptığınız hastanenin sağlık personelinden emzirme danışmanlığı talep edebilirsiniz.

Bebeğimi sarı gördüğümde ne yapmalıyım?

Sarılık sıklıkla masum bir durum olup, tedavi gerektirmese de, ciddi sarılıklı bebeklerde beyin gelişimi olumsuz etkilenir ve bebekte kalıcı beyin hasarı gelişebilir. Bu nedenle sarılıktan şüphelendiğiniz zaman mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir. Bebek, sarılık açışından doktor veya hemşire takibine alınır. Sık aralıklarla sarılığın derecesi değerlendirilir.

Bebeğimdeki sarılığın ciddi olduğunu gösteren belirtiler nelerdir?

Cilt rengi turuncu-sarı bir renk alır. Fazla uyur ve uyandırmakta zorlanırsınız. Yüksek ve tiz sesle ağlar. Vücudunu ve boynunu geriye doğru yay gibi kasar.

Bebeklerde Sarılık Derecesi

Sarılığın ciddiyetini kandaki bilirubin düzeyi belirler. Bebeğinizden hiç kan alınmadan ve bebeğinizin canını yakmayacak basit bir yöntemle ciltten bilirubin düzeyi ölçülebilir. Ciltten ölçülen bilirubin düzeyi 12 mg/dL’nin üzerinde ise kan değeri ölçülmelidir. Bu amaçla topuktan veya damardan alınan kan örneği kullanılır.

Bebeklerde Sarılık Nasıl Geçer

Doğum sonrası bebek hastaneden taburcu olmadan önce bilirubin miktarı ölçülür ve bu sonuca göre kontrol ayarlanır. Aile bireylerine evde bebeğin sarılığını nasıl takip edeceklerine dair eğitim verilir ve tehlike sinyalleri anlatılır. Sarılığın arttığı düşünülürse hemen hastaneye başvurulur. Tedavi gereken bebeklerde en kısa sürede tedavi başlanır.

Bebeğimin sarılığının düzelmesi için neler yapabilirim? Bebeğinizin yeterli beslendiğinden emin olmalısınız. Eğer bebeğinizi anne sütü ile besliyorsanız sık aralıklarla emzirmelisiniz. Bebeğinizin memeyi sıkıca kavrayıp kavramadığını ve güçlü emip emmediğini takip etmelisiniz. Eğer bebeğinize mama veriyorsanız, bebeğinizin yeterli miktarda mama almasını sağlamalısınız. Bebeklerin günlük beslenme miktarı kilo başına 150 ml’dir. Mama tüketen bebeklerde, bebeğin tükettiği miktar yazılarak veya sadece anne sütü veya hem anne sütü, hem mama alan bebeklerde günlük idrar ve kaka sayısı ve kaka rengi takip edilerek bebeğin beslenmesinin yeterliliği değerlendirilebilir. Yeterli beslenen bebekler, günde en az 6 defa çiş yaparlar. Kaka renkleri koyu yeşilden sarı renge döner ve bebek beslendikten sonra rahatlar, uykuya geçer. Bebeğinize su, şekerli su veya başka bir sıvı vermenize gerek yoktur. Bazı bebeklerin sarılığı sadece yeterli beslenme ile düzelir.

Bebeklerde Sarılık Tedavisi

Sarılık tedavisinde en sık kullanılan tedavi yöntemi ışık tedavisidir (fototerapi). Bilirubini yıkıp vücuttan atılmasını sağlayan mavi ışık bebeğin cildine uygulanır. Bebekler çıplak bir şekilde, sadece bezle ışığın altına koyulurlar. Bebeklerin gözleri zarar görmesin diye özel üretilmiş bantlarla kapatılır. Fototerapi, bebeklerin çoğunda başarılı olur ve başka tedaviye gerek olmaz. Bebeğin kandaki bilirubin düzeyi güvenli seviyelere inince fototerapi kesilir. Fototerapi güvenli bir tedavi yöntemidir, yan etkisi çok azdır. İshal veya ciltte döküntüye yol açabilir. Bilirubin düzeyinin tehlikeli düzeylere çıktığı ve bu nedenle hızla vücutta atılması gereken, kan grubu uyuşmazlığı gibi acil durumlarda kan değişimi uygulanır. Bebeğin bilirubinden zengin kanı alınır, yerine kan bankasından getirilen kan verilir.