Kimlere Zekat Verilir, Zekât Kimlere Verilmez? 

Kimlere Zekat Verilir, Zekât Kimlere Verilmez?  Bir kimse zekâtını fakir olan zevcesine, ailesine (baba, dede, anne, nine…) ve onların soyundan gelenlere (çocuklar, çocukların çocukları…) veremez. İddet  de boşandığı eşine veremez. Çünkü ona verdiği zekâtın faydası, kısmen de olsa kendisine aittir. Ancak bu fayda kendi içinde tamamen ortadan kaldırılmalıdır. İmam-ı Azam’a göre kadın, zekâtını fakir kocasına veremez. İki imama göre, örf ve adete göre aralarında  menfaat müşterek olduğu için, kadın fakir  kocasına zekât verebilir.

Kimlere Zekat Verilir?

*Nisabı temel ihtiyacından fazla olana  zekât verilemez; O kişi varlıklı kabul edildiğinden, talebi aşan malın ticarete konu olan bir mal, nakit gibi büyüyen bir mal veya ev eşyası gibi büyümeyen bir mal olması fark etmez. Ancak, gönüllü sadaka şeklinde zenginlere sadaka verilmesi caizdir.

Zekât Kimlere Verilmez?

*Zekât verilen kimse, zekâtı aldığı anda zekât almaya ehil olmalıdır. Bu iznin daha sonra kaybedilmesi, daha önce verilen zekâtın geçerliliğini engellemez. Böylece sene bitmeden bir fakire bir malın zekâtını verdikten sonra, fakir zengin olursa veya sene bitmeden ölürse, o malın zekâtının tekrar verilmesi gerekmez ve zekât bu nedenle geri alınamaz.

*Zenginin (buluğ çağına gelmemiş) küçük çocuğuna zekat verilemez. Kimlere Zekat Verilir, Zekât Kimlere Verilmez?  Çünkü bu çocuk, babanın servetine göre zengin sayılır. Ancak fakir ve öksüz olan ve babası Müslüman olan zengin kadının çocuğuna da zekat verilebilir. Çünkü bu çocuğun nesebini baba belirler; annesinin servetiyle zengin sayılmaz. Yine babası Müslüman olan fakire, annesi Müslüman olan fakire, annesi Müslüman olan fakire, karısı Müslüman olan fakire de zekat verilebilir. Birey olarak tasarruf edebildikleri için birbirlerinin servetinden zengin sayılmazlar.

*Gayrimüslimlere zekât verilemez. Çünkü zekat Müslüman fakirin hakkıdır. Bir hadis-i şerifte, (Müslümanların zekatını zenginden alın, fakire verin) buyuruluyor. Bu nedenle gayrimüslimlerin zekat vermesi zorunlu değildir. Bu ibadet Müslümanların dini ve sosyal bir görevidir. Bu göreve katılmayanların bundan faydalanmasına izin verilmez. Sadece İmam Züfer, zimmilere (Müslüman yönetimi altındaki gayrimüslimler) zekat verilmesine izin verildiğini düşünmektedir. Çünkü zekattan maksat, ibâdet yoluyla fakiri kurtarmaktır. Bu amaca, fakir zımmilere zekât vermekle ulaşılır. Ancak zimmiye de sadaka verilebileceği ittifak edilmiştir.

*Akrabaya zekât vermek daha faziletlidir. Şöyle ki: önce ihtiyaç sahibi kardeşlere, sonra onların çocuklarına, sonra amcalara, teyzelere, sonra onların çocuklarına, halalara ve onların çocuklarına, sonra da akraba sayılan diğer akrabalara vermek daha faziletli olur. Onlardan sonra  fakir komşu ve iş arkadaşlarına vermek fazilettir.

*Zekât, malın bulunduğu yerde fakirlere verilmelidir. Yıl sonunda başka memleketlerin fakirlerine göndermek mekruhtur. Ancak zekât gönderilen kimseler akraba iseler veya malın bulunduğu yerin fakirinden daha fakir iseler, bu kadar uzak kimselere zekât vermek kefaret olmaz. Ancak zekâtın yıl bitmeden başka bir ülkeye gönderilmesinde bir sakınca yoktur.  *Zekât maksadıyla, hizmetçilere, miskinlere ve  müjde getiren fakirlere nasihat etmek caizdir. *Bir kimse, zekât vermek için araştırma yapar ve ehil olduğunu anladığı bir adama zekât verirse ve o adamın gerçekten ehil olduğu anlaşılırsa, o zekât sözbirliği ile caizdir. Kimlere Zekat Verilir, Zekât Kimlere Verilmez?  Aksine, İmam-ı Azam ve İmam Muhammed’e göre, durumunu anlamayan veya sonradan zengin olduğu anlaşılan kişinin zekatı yine de geçerlidir. Ancak zekât, zekâtın olup olmadığı incelenmeden ve dikkate alınmadan verilirse, sahih olsa bile sonradan zekât vermeye ehliyetli olmadığı anlaşılırsa, zekâtın yeniden verilmesi gerekir. Çünkü çok az araştırma vardır.

*Zekât verme gücünden şüphe edene verilen zekat geçersiz olabilir. Sonradan o kimsenin fakir olduğu anlaşılırsa zekât kabul edilir, yoksa edilmez.